म. टा. खास प्रतिनिधी, ठाणे: पूर्व द्रुतगती महामार्गावरील सेवा रस्त्यालगतची झाडे मेट्रोच्या कामासाठी हटवल्यानंतरही आता पुन्हा मेट्रो कामासाठी ७० वृक्ष बाधित होत असल्याचे समोर आले आहे. यापैकी ६७ झाडांचे पुनर्रोपण आणि तीन झाडांची तोड होणार असल्याचा दावा मेट्रो प्राधिकरणाकडून करण्यात आला आहे. तर वाघबिळ परिसरामध्ये रस्त्याच्या काँक्रिटीकरणासाठी १८४ झाडे बाधित होत आहेत. यामध्येही १३५ झाडांचे पुनर्रोपण आणि ४९ झाडांची तोड होणार आहे. याशिवाय पोखरण २ परिसरात उभारण्यात येणाऱ्या ऑलिम्पिक साईज तरण तलावासाठी सात झाडे बाधित होत असल्याचे समोर आले आहे. त्यामुळे पुढील महिनाभरात शहरातील अडीचशेहून अधिक झाडांची कत्तल होणार असल्याचे समोर आले आहे.
ठाणे महापालिकेकडून दरवर्षी वृक्ष संपदा वाढत असल्याचा दावा केला जात असला तरी महापालिकेच्या वृक्षप्राधिकरणाकडून दरमहिन्याला शेकडो झाडे तोडण्याचे प्रस्ताव सातत्याने मांडले जात आहेत. ठाणे महापालिकेच्या वृक्षगणनेच्या अहवालामध्ये शहरात ७ लाख २२ हजार ४२६ वृक्ष असल्याचे समोर आले आहे. या वृक्षांची निरनिराळ्या विकास प्रकल्पांसाठी दिवसेंदिवस कत्तल केली जात असून त्याची परिपूर्ण माहितीही प्रशासनाकडून जाहीर केली जात नाही. विशेष म्हणजे, उच्च न्यायालयाच्या निर्देशानुसार आवश्यक माहितीही प्रस्तावामध्ये उपलब्ध करून देणे आवश्यक आहे. त्यानंतर नागरिकांकडून हरकती, सूचना मागवण्याची कार्यवाही करायची असली तरी आवश्यक प्रक्रिया न राबवताच झाडे तोडण्याचे प्रकार सर्रास सुरूच ठेवत आहेत. वृक्षांची प्रजाती, त्यांचा आकार, त्यांचे वय आणि प्रकल्पास अडथळा ठरण्याची कारणे दर्शवली जात नाही. शिवाय अशा वृक्षांना वाचवण्यासाठीचा कोणताही प्रयत्न केला जात नसल्यामुळे महापालिकेच्या या कागदोपत्री प्रक्रियेवरून वृक्षप्रेमींमध्ये संतापाचे वातावरण निर्माण होत आहे. महापालिकेकडून वृक्षांच्या पुनर्रोपणाचा दावा केला जात असला तरी सातत्याने मागणी करूनही वृक्षप्राधिकरणाकडून पुनर्रोपण करण्यात आलेल्या वृक्षांच्या वाढीची तसेच त्यांच्या पुनर्वाढीची माहिती उपलब्ध करून दिली जात नाही. त्यामुळे नव्याने होत असलेली वृक्षपुनर्रोपणाचा दावा म्हणजे केवळ देखावा असल्याचा आरोप पर्यावरणप्रेमींकडून केला जात आहे.
ठाणे महापालिकेकडून दरवर्षी वृक्ष संपदा वाढत असल्याचा दावा केला जात असला तरी महापालिकेच्या वृक्षप्राधिकरणाकडून दरमहिन्याला शेकडो झाडे तोडण्याचे प्रस्ताव सातत्याने मांडले जात आहेत. ठाणे महापालिकेच्या वृक्षगणनेच्या अहवालामध्ये शहरात ७ लाख २२ हजार ४२६ वृक्ष असल्याचे समोर आले आहे. या वृक्षांची निरनिराळ्या विकास प्रकल्पांसाठी दिवसेंदिवस कत्तल केली जात असून त्याची परिपूर्ण माहितीही प्रशासनाकडून जाहीर केली जात नाही. विशेष म्हणजे, उच्च न्यायालयाच्या निर्देशानुसार आवश्यक माहितीही प्रस्तावामध्ये उपलब्ध करून देणे आवश्यक आहे. त्यानंतर नागरिकांकडून हरकती, सूचना मागवण्याची कार्यवाही करायची असली तरी आवश्यक प्रक्रिया न राबवताच झाडे तोडण्याचे प्रकार सर्रास सुरूच ठेवत आहेत. वृक्षांची प्रजाती, त्यांचा आकार, त्यांचे वय आणि प्रकल्पास अडथळा ठरण्याची कारणे दर्शवली जात नाही. शिवाय अशा वृक्षांना वाचवण्यासाठीचा कोणताही प्रयत्न केला जात नसल्यामुळे महापालिकेच्या या कागदोपत्री प्रक्रियेवरून वृक्षप्रेमींमध्ये संतापाचे वातावरण निर्माण होत आहे. महापालिकेकडून वृक्षांच्या पुनर्रोपणाचा दावा केला जात असला तरी सातत्याने मागणी करूनही वृक्षप्राधिकरणाकडून पुनर्रोपण करण्यात आलेल्या वृक्षांच्या वाढीची तसेच त्यांच्या पुनर्वाढीची माहिती उपलब्ध करून दिली जात नाही. त्यामुळे नव्याने होत असलेली वृक्षपुनर्रोपणाचा दावा म्हणजे केवळ देखावा असल्याचा आरोप पर्यावरणप्रेमींकडून केला जात आहे.
ठाणे शहरामध्ये झाडांची तोड करण्यासाठी परवानगी मागणारा महापालिकेचा सार्वजनिक बांधकाम विभाग असून परवानगी देणारे वृक्षप्राधिकरण आहे. परवानगी मागणारे आणि झाडे तोडणारे एकच असल्यामुळे बिनदिक्कत परवानग्या दिली जातात. न्यायालयीन लढा, तक्रारी करूनही झाडे तोडणे कमी झाले नाही. काहीवेळा तर परवानग्या मिळण्यापूर्वीच वृक्षांची तोड केली जात आहे. त्यामुळे या प्रकरणी पर्यावरणप्रेमींनी सातत्याने तक्रारी करूनही आता दाद कोणाकडे मागायची असा प्रश्न पडतो.
निशांत बंगेरा, म्युज फाऊंडेशन