तूर्तास पाणीकपात नाही

मुंबईला पाणीपुरवठा करणाऱ्या सातही धरणांची पाणीसाठवण क्षमता १४ लाख ४७ हजार दशलक्ष लिटर आहे. या सातही धरणांमधून दररोज ३ हजार ८५० दशलक्ष लिटर पाणीपुरवठा करण्यात येतो. पाणीपुरवठा करणाऱ्या सात धरणांमध्ये सध्याच्या घडीला ३ लाख ७१ हजार ९१६ दललक्ष लिटर म्हणजेच २६ टक्के पाणीसाठा आहे. २०२२ मध्ये ४ लाख १६ हजार ३९१ म्हणजेच २९ टक्के पाणीसाठा होता. आता २६ टक्केच पाणीसाठा असला तरीही तूर्तास पाणीकपात करण्याचा विचार नाही. मात्र पाऊस लांबल्यास आणि उकाड्यामुळे पाण्याचा वापर अधिक वाढला तर पाणीकपातीचा विचार होऊ शकतो.

अप्पर वैतरणा, भातसा मोठी धरणे

सात धरणांपैकी राज्य सरकारच्या अखत्यारित असलेली अप्पर वैतरणा आणि भातसा ही मोठी धरणे आहेत. अप्पर वैतरणात २ लाख २७ हजार ४७ दशलक्ष लिटर पाणीसाठवण क्षमता असून आता ६० हजार १८८ दशलक्ष लिटर पाणीसाठी आहे. तर भातसाची पाणी साठवण क्षमता ही ७ लाख १७ हजार ३७ असून सध्याच्या घडीला १ लाख ७४ हजार २६ दशलक्ष लिटर पाणीसाठा आहे.

मुंबईतील पाणीसाठा पाहता त्याचे योग्य नियोजन करणे आवश्यक आहे. जलवाहिन्यांमधून होणारी गळती रोखणे, नियोजन करून पाणीकपात करणे आणि पाण्याचा अपव्यय टाळणे आवश्यक असेल. रहिवाशी इमारतींबरोबरच औद्योगिक वसाहतींनाही होणाऱ्या पाणीपुरवठ्यात कपातीचे नियोजन पालिकेने करायला हवे.

प्रदीप पुरंदरे, जल अभ्यासक

धरणातील सद्यस्थितीतील पाणीसाठा (दशलक्ष लिटरमध्ये)

अप्पर वैतरणा : ६० हजार १८८

मोडकसागर : ४२ हजार ५७२

तानसा : ५४ हजार ४२६

मध्य वैतरणा : २६ हजार ४९८

भातसा : १ लाख ७४ हजार २६

विहार : १० हजार ८६६

तुलसी : ३ हजार ३४०

अपव्ययाने चिंता

गेल्या दोन महिन्यांमध्ये जलवाहिन्या फुटल्याने गळती होऊन मोठ्या प्रमाणात पाणी वाया गेले. त्यामुळेही धरणातील पाणीसाठ्यावर त्याचा काहीसा परिणाम झाला. गुंदवली-भांडुप संकुलादरम्यानच्या जलबोगद्याचे पाच महिन्यांपूर्वी नुकसान झाल्याने लाखो दशलक्ष लिटर पाणी वाया गेले होते.

४ मार्च : ठाणे येथे कोपरी पुलाजवळ जलवाहिनी फुटली

२७ मार्च : मुलुंड जकातनाका परिसरात जलवाहिनीचे नुकसान

८ एप्रिल : तानसा जलवाहिनीला पवई येथे गळती

२४ एप्रिल : पालीहिल येथे ६०० मिलीमीटर व्यासाची जलवाहिनी फुटली