आदित्य तानवडे पुणे : ऑटोमोबाइल कंपोनेंट, स्पेअर पार्ट्स, इंजीनिअरिंग गुड्सचे हब म्हणून प्रचलित असलेल्या पुणे जिल्ह्याच्या शिरपेचात आता आणखी एक मानाचा तुरा खोवला जाणार आहे. नुकत्याच सोसायटी ऑफ इंडियन ऑटोमोबाइल मॅन्युफॅक्चरर्स (सियाम) या संस्थेच्या अहवालातील आकडेवारीत महाराष्ट्रात ऑटोमोबाइल निर्मितीशी संबंधित असलेले ३५ परदेशी ब्रँड कार्यरत असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. यापैकी २५ हून अधिक ब्रँड पुणे जिल्ह्यात निर्मिती करीत असल्याने देशात पुणे जिल्ह्यात सर्वाधिक परदेशी ब्रँड कार्यरत असल्याचे समोर आले आहे.‘सियाम’ने ऑटोमोबाइल निर्मिती संदर्भात नुकत्याच सादर केलेल्या अहवालातून ही माहिती समोर आली आहे. यामध्ये महाराष्ट्रात ३५ परदेशी कंपन्या आपल्या वाहनांची निर्मिती करीत आहेत. यामध्ये दुचाकी, महागड्या चारचाकी, रिक्षा; तसेच बांधकाम क्षेत्रामध्ये लागणारी वाहने तयार करणाऱ्या कंपन्यांनी आपले बस्तान राज्यात बसवले आहे. यापैकी छत्रपती संभाजीनगर येथील काही कंपन्या सोडल्या, तर उर्वरित सर्व कंपन्या पुणे जिल्ह्यात कार्यरत आहेत. यामध्ये टोयोटा, मर्सिडीज बेंझ, वोल्व्हो, स्कोडा, फोक्सवॅगन, जनरल मोटर्स, फोर्ड, मॅन ट्रक्स अँड बसेस अशा बड्या ब्रँडचाही समावेश आहे.
परदेशातील मुलीला भेटण्याची आस, एक बनावट कॉल, सायबरचोराकडून वृद्ध दाम्पत्याला लाखोंचा गंडा
गेल्या सत्तर वर्षांपासून टाटा मोटर्स, बजाज या कंपन्यांनी पुण्याला ऑटोमोबाइलचे निर्मिती केंद्र म्हणून ओळख मिळवून दिली. या मुळे पुणे जिल्ह्यात ऑटोमोबाइल क्षेत्रासाठी आवश्यक असलेली कौशल्ये इथल्या शैक्षणिक संस्थांमध्ये शिकवली जाऊ लागली. त्याचाच प्रभाव परदेशी कंपन्यांवर पडला असून, आता परदेशी ब्रँड्सला आवश्यक असलेले सुटे भाग तयार करणाऱ्या कंपन्याही पुण्यात मोठ्या प्रमाणावर निर्माण झाल्या आहेत. यामुळे पुणे ऑटोमोबाइल क्षेत्रासाठी सर्वार्थाने अनुकुल ठरत असून, कुशल मनुष्यबळ आणि सुट्या भागांची मुबलक उपलब्धता यामुळे बहुतांश परदेशी कंपन्या इथेच आपले प्रकल्प सुरू करीत असल्याचे ऑटोमोबाइल क्षेत्रातील अभ्यासकांचे म्हणणे आहे.

इतर परदेशी ब्रँड्सचीही पसंती

पुण्यात आता केवळ ऑटोमोबाइल क्षेत्रातील परदेशी ब्रँड्स आपली निर्मिती करीत नसून बास्किन अँड रॉबिन्स, बेंटलर ऑटोमोटिव्ह, नेस्ले अशा इतर क्षेत्रांतील कंपन्यांनीही आपले प्रकल्प पुणे जिल्ह्यात सुरू केले आहेत. या कंपन्यांची उत्पादने संपूर्ण दक्षिण आशियायी देशांना पुरवली जात असल्याने पुणे केवळ देशातच नाही, तर आशिया खंडासाठीही महत्त्वाचे केंद्र बनले आहे.

गेल्या सत्तर वर्षांपासून पुण्यात ऑटोमोबाइल कंपन्यांनी निर्मितीला सुरुवात केली. कालांतराने इथले अनुकूल वातावरण बघून परदेशी कंपन्या इथे येऊ लागल्या. सध्या पुण्यात शैक्षणिक संस्था, कुशल मनुष्यबळ आणि सुट्या भागांची सहज उपलब्धता आहे. यामुळे पुणे या कंपन्यांसाठी अतिशय उपयुक्त केंद्र आहे. भविष्यातही अनेक कंपन्या इथे येतील, यात शंका वाटत नाही.

– अनंत सरदेशमुख, अभ्यासक, ऑटोमोबाइल क्षेत्र