केंद्र सरकारने पासपोर्ट काढताना अनेक आधुनिक प्रणालींचा वापर सुरू केला आहे. नागरिकांनी कुठलीही कागदपत्रे न बाळगता त्यांना पासपोर्ट देण्याची योजना असून, त्यात लग्नाचे प्रमाणपत्र हा कळीचा मुद्दा ठरला आहे. पुणे महापालिकेने त्यांच्या ऑलनाइन प्रणालीद्वारे हे प्रमाणपत्र ‘डिजीलॉकर’ या यंत्रणेशी जोडले आहे. ‘डिजीलॉकर’ या अॅपमध्ये लग्नाच्या प्रमाणपत्राचा नंबर टाकल्यास नागरिकांना त्यांचे प्रमाणपत्र ऑनलाइन मिळू शकणार आहे.

आधार कार्ड, पॅनकार्ड, लग्नाचे प्रमाणपत्र, शैक्षणिक प्रमाणपत्रे ‘डिजीलॉकर’वर उपलब्ध होऊ लागली आहेत. याला जन्माच्या दाखल्याची जोड मिळाल्यास प्रत्यक्ष कुठल्याही कागदपत्राविना केवळ ऑनलाइन प्रमाणपत्रांच्या आधारे पासपोर्ट काढणे शक्य होणार आहे.

पुणे महापालिकेने लग्नाचे प्रमाणपत्र ‘डिजीलॉकर’वर उपलब्ध केले असून, त्याची चाचणी यशस्वी ठरली आहे. त्याच धर्तीवर केंद्र सरकारने इतर राज्यांतील शहरांनाही याच पद्धतीने त्यांची प्रणाली विकसित करण्याच्या सूचना दिल्या आहेत. त्यामुळे येत्या काळात पुण्यात प्रत्यक्ष केवळ जन्म दाखला दाखवून पासपोर्ट मिळवणे शक्य होणार आहे.
पासपोर्ट वितरणातही पुणे नाही उणे; १० वर्षांच्या तुलनेत यंदा प्रमाण दुप्पट, काय सांगते आकडेवारी?
अडचण जन्मदाखल्याची…

जन्म आणि मृत्यूचा दाखला देण्याची प्रणाली ही राज्य सरकारच्या अखत्यारित असून, संपूर्ण राज्यासाठी ती एकच आहे. त्यात काही त्रुटी असून, त्या दूर करण्यासाठी विलंबही होतो आहे. राज्य सरकारने ही कागदपत्रे ‘डिजीलॉकर’वर उपलब्ध करून दिल्यास त्याचा फायदा होणार आहे. नागरिकांना दैनंदिन जीवनात लागणारी कागदपत्रे उदाहरणार्थ, आधार कार्ड, पॅन कार्ड, गाडी चालविण्याचा परवाना, लग्नाचे प्रमाणपत्र, जन्म दाखला, मृत्यू दाखला, शैक्षणिक कागदपत्रे ऑनलाइन उपलब्ध करून दिल्यास आणि सरकारी योजना, कामांसाठी या कागदपत्रांची पडताळणी ऑनलाइन झाल्यास नागरिकांसाठी मोठा दिलासा ठरणार आहे.

पुणे महापालिकेस ‘डिजीलॉकर’वर लग्नाचे प्रमाणपत्र उपलब्ध करून देण्यात यश आले आहे. ही सुविधा देणारी पुणे देशातील पहिली महापालिका ठरली आहे.- राहुल जगताप, विभागप्रमुख, माहिती तंत्रज्ञान विभाग, पुणे महापालिका