पुणे : पुण्यनगरीत यंदाच्या वर्षात आतापर्यंत चंदनाच्या झाडांच्या चोरीच्या २५ घटना घडल्या आहेत. मोठ्या निवासी सोसायट्या, कंपन्यांसह पुण्यातील संवेदनशील समजल्या जाणाऱ्या आणि सुरक्षित असलेल्या ठिकाणांवरूनही चंदनाची चोरी झाली आहे. त्यामध्ये राजभवन, पोलिस मुख्यालय, ‘एनआयबीएम’, ‘डीआयएटी’ या लष्कराच्या संस्थांचाही समावेश आहे. चंदनाच्या झाडांची चोरी करून कर्नाटक आणि आंध्र प्रदेशला तस्करी करणाऱ्या टोळ्या पुण्यात सक्रिय आहेत.
पुण्यासारख्या गजबजलेल्या शहरातही चंदनचोर सक्रिय असून, गेल्या चार वर्षांत चंदनाची झाडे चोरून नेल्याच्या ८२ घटना घडल्या आहेत. काही घटनांमध्ये चंदनचोरांनी नागरिकांना बेदम मारहाणही केल्याचे दिसून आले आहे. खडकी भागातील नामांकित कंपनीच्या आवारात सुरक्षारक्षकांना डांबून ठेवून; तसेच मारहाणकरून कंपनीच्या आवारातून चंदनतस्करी करण्यात आली होती. दोन दिवसांपूर्वी कोथरूड परिसरातील महात्मा सोसायटीत चंदनचोरांनी नागरिकांवर दगडफेक केल्याचा प्रकार घडला. त्यामुळे या गंभीर प्रकारांना चाप लावण्याची गरज व्यक्त केली जात आहे.
पुण्यासारख्या गजबजलेल्या शहरातही चंदनचोर सक्रिय असून, गेल्या चार वर्षांत चंदनाची झाडे चोरून नेल्याच्या ८२ घटना घडल्या आहेत. काही घटनांमध्ये चंदनचोरांनी नागरिकांना बेदम मारहाणही केल्याचे दिसून आले आहे. खडकी भागातील नामांकित कंपनीच्या आवारात सुरक्षारक्षकांना डांबून ठेवून; तसेच मारहाणकरून कंपनीच्या आवारातून चंदनतस्करी करण्यात आली होती. दोन दिवसांपूर्वी कोथरूड परिसरातील महात्मा सोसायटीत चंदनचोरांनी नागरिकांवर दगडफेक केल्याचा प्रकार घडला. त्यामुळे या गंभीर प्रकारांना चाप लावण्याची गरज व्यक्त केली जात आहे.
परिमंडळ चारमध्ये सर्वाधिक घटना
शहराच्या विविध भागांत चंदनचोरीच्या २५ घटना घडल्या असून, सर्वाधिक घटना परिमंडळ चारमध्ये घडलेल्या आहेत. खडकी, दत्तवाडी, अलंकार आणि चतु:शृंगी परिसरात १३ घटना घडल्या आहेत. यामधील १० ते ११ चंदनचोरीचे गुन्हे उघडकीस आणण्यात पोलिसांना यश आले आहे.
चंदनाची झाडे बेततात जीवावर?
कोंढवा येथील नामांकित ‘नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ बँक मॅनेजमेंट’ (एनआयबीएम) या संस्थेतील सुरक्षा पर्यवेक्षकाच्या गळ्यावर तलवार ठेवून चोरट्यांनी संस्थेच्या आवारातील चंदनाची झाडे कापून नेल्याची घटना गेल्या वर्षी १५ ऑक्टोबरला घडली होती. त्यानंतर ‘एनआयबीएम’ प्रशासनाने संस्थेच्या आवारातील चंदनाची सर्व झाडे कापून घ्यावीत, अशी मागणी महापालिका प्रशासनाकडे केली होती. चंदनाच्या झाडांमुळे आमचा जीव धोक्यात येत असल्याचे त्यांनी नमूद केले होते.
ठळक मुद्दे…
– शहराच्या सभोवती असलेल्या टेकड्यांवरूनदेखील अनेकवेळा चंदनाची झाडे गायब झाल्याचे प्रकार घडले आहेत.
– राजभवनसारख्या संवेदनशील ठिकाणापासून विविध शासकीय कार्यालयाच्या आवारात चंदनचोरीचे प्रकार घडले आहेत.
– चंदनाची तस्करी पुणे ते सोलापूर आणि तेथून कार्नाटकात अशी होत असल्याची पोलिसांची माहिती आहे.
– आंध्र प्रदेशमध्ये चंदन विक्री करणारी टोळीही पुण्यात सक्रिय.
चंदनाचा उपयोग कशासाठी
– चंदनापासून अगरबत्ती, सुंगधी तेल व वस्तू बनविल्या जातात.
– कॉस्मेटिक उत्पादनातही चंदनाचा वापर होतो.
– घरगुती होम-हवन कार्यासाठीही चंदनाच्या लाकडांचा वापर होतो.
संवर्धनासाठी कायद्यातील तरतूद…
झाडांचे जतन व संरक्षण १९७५ (२०) (क)मधील तरतुदीनुसार कोणत्याही पोलिस अधिकाऱ्यास कोणतेही झाड तोडण्यास किंवा त्यास हनी पोहचविणाऱ्यास प्रतिबंधित करण्याकरिता किंवा कोणत्याही झाडाचे रक्षण करण्याकरिता वाजवीरित्या आवश्यक असतील अशा उपाययोजना करता येतात किंवा बळाचा वापर करता येऊ शकतो.
चंदनाच्या झाडांची चोरी
वर्ष दाखल गुन्हे उघडकीस आलेले गुन्हे
२०२० ६ ३
२०२१ २८ २४
२०२२ २३ १७
२०२३ २५ १३
चंदनचोर तस्करीसाठी मोठी झाडे हेरतात. पुण्यातील जुन्या सोसायट्या किंवा शासकीय कार्यालयांच्या आवारात चंदनाची झाडे असल्याचे या चोरांना साधारण माहिती असते. त्यामुळे रेकी करण्यासाठी त्यांना फार झगडावे लागत नाही. फक्त त्या आवारात प्रवेश कसा मिळवायचा याचा मार्ग ते शोधून काढतात.- सतीश गोवेकर, सहायक आयुक्त गुन्हे शाखा