नांदेड: आगामी १९ सप्टेंबरपासून गणेशोत्सवाला सुरूवात होणार आहे. महाराष्ट्रासह अनेक राज्यात गणेश उत्सवाचा उत्साह असतो. अकरा दिवस भक्तिमय वातावरणात हा उत्सव साजरा साजरा केला जातो. गणेशोत्सवाला काही दिवस शिल्लक राहिल्याने मूर्ती कारागीरदेखील गणरायाच्या मुर्त्यांवर शेवटचा हात फिरवत आहेत. नांदेडमध्ये तयार होणाऱ्या मुर्त्यांना दरवर्षीप्रमाणे यंदा ही तेलगंणा राज्यात मागणी वाढली आहे.
दरवर्षी नांदेड जिल्हातून ६० टक्के गणरायाच्या मुर्त्यांची विक्री तेलगंणा राज्यात होत असते. तेलगंणा राज्यातील निझामाबाद, आदिलाबाद, कामारेड्डी, बोधन, बांसवाडा, भैसा, आरमूर आदी ठिकाणी नांदेडच्या बाप्पाच्या मुर्त्यांना मागणी असते. शहरातील गाडीपूरा, कौठा, सिडको या भागात मोठ्या प्रमाणात गणरायाच्या मुर्त्या तयार करणारे कारखाने आहेत. सहा महिन्यांपूर्वी पासून मुर्त्यांचे काम सुरु असते. नांदेडमध्ये ४ फुटांपासून ते १२ फुटांपर्यंत मुर्त्या तयार केल्या जातात. अर्ध महादेव गणेश अवतात, दगडू शेठ , महाराजा, श्री राम गणेश, किटवाला, चिंतामनी आदी मुर्त्यांना मागणी असल्याचे न्यू गजेंद्र मूर्ती सेंटरचे संचालक गजेंद्र ठाकूर यांनी सांगितले.
दरवर्षी नांदेड जिल्हातून ६० टक्के गणरायाच्या मुर्त्यांची विक्री तेलगंणा राज्यात होत असते. तेलगंणा राज्यातील निझामाबाद, आदिलाबाद, कामारेड्डी, बोधन, बांसवाडा, भैसा, आरमूर आदी ठिकाणी नांदेडच्या बाप्पाच्या मुर्त्यांना मागणी असते. शहरातील गाडीपूरा, कौठा, सिडको या भागात मोठ्या प्रमाणात गणरायाच्या मुर्त्या तयार करणारे कारखाने आहेत. सहा महिन्यांपूर्वी पासून मुर्त्यांचे काम सुरु असते. नांदेडमध्ये ४ फुटांपासून ते १२ फुटांपर्यंत मुर्त्या तयार केल्या जातात. अर्ध महादेव गणेश अवतात, दगडू शेठ , महाराजा, श्री राम गणेश, किटवाला, चिंतामनी आदी मुर्त्यांना मागणी असल्याचे न्यू गजेंद्र मूर्ती सेंटरचे संचालक गजेंद्र ठाकूर यांनी सांगितले.
गणेश उत्सव हा सार्वजनिक तसेच घराघरात साजरा केला जातो. त्यामुळे या उत्सवासाठी लागणाऱ्या मूर्ती वर्षांसहा महिन्यांपासून तयार करण्यात येतात. मोठ्या कारखान्यात जवळपास २५ कारागिरांची तर लहान कारखान्यात कुटुंबातील सदस्यांची मदत घेतली जाते. यातही कामाची विभागणी केली जाते. कोणी मुर्ती तयार करण्याचे तर, रंगरंगोटीचे काम करतात. याशिवाय विक्री करणारे वेगळे असतात. नांदेडमध्ये छोटे मोठे असे २५० कारखाने आहेत. जवळपास ५ ते ६ हजार कारागीर मुर्त्या तयार करतात. त्यामुळे गणेशोत्सव असो किंवा नवरात्र या माद्यमातून हजारो हातांना कामासोबत त्यांना मोबदला देखील मिळत आहे.
वाढत्या महागाईचा फटका गणरायाच्या मुर्त्यांना देखील बसला आहे. मुर्त्या तयार करण्यासाठील लागणारे पिओपी, काथ्या, फ्लोर सेंट कलर, वाटत परल कलर, रेनबो कलर, वेलवेट कलर, स्टोन, लेस आदी साहित्यामध्ये वाढ झाली आहे. तसेच मजूरी वाढल्याने मुर्त्यांच्या दरात २० टक्यांनी वाढ झाली आहे. शासनाने मूर्ती कारागिरांना मदत करावी, अशी मागणी न्यू गजेंद्र मूर्ती सेंटरचे संचालक गजेंद्र ठाकूर यांनी केली आहे.