म. टा. प्रतिनिधी, पुणे : सर्व्हर डाउन, अपुरी जागा आणि सोयीसुविधांच्या अभावामुळे मनस्ताप झालेल्या नागरिकांना दिलासा मिळण्याची चिन्हे असून, येत्या १५ जुलैपासून शहरातील २७ दुय्यम निबंधक कार्यालयांत ‘टोकन’ पद्धतीचा अवलंब करण्यात येणार आहे. १५ ऑगस्टपासून दोन्ही शहरांमध्ये कायमस्वरूपी ‘टोकन’ पद्धत राबविण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. त्यानुसार दस्तनोंदणी करण्यात येणार आहे. जागा कमी असणाऱ्या शहरातील नऊ कार्यालयांसाठी पर्यायी जागेचा शोध घेण्याची मोहीमही हाती घेण्यात आली आहे.
– ‘मटा’च्या वार्तांकनाची दखल
– ‘मटा’च्या वार्तांकनाची दखल
पुणे, पिंपरी-चिंचवडमधील विविध दुय्यम निबंधक कार्यालयांमध्ये दस्तनोंदणीसाठी येणाऱ्या नागरिकांची कुचंबणा होत होत असल्याचा अनुभव जागोजागी येत होता. या संदर्भात ‘महाराष्ट्र टाइम्स’ने दुय्यम निबंधक कार्यालयांची पाहणी करून सर्व्हर डाउनपासून पिण्याचे पाणी, शौचालये, स्वच्छतागृहे, अपुरी जागा आदी सोयीसुविधांच्या अभावावर बोट ठेवले होते. या वृत्ताची शहराच्या मुद्रांक जिल्हाधिकाऱ्यांनी तातडीने दखल घेतली. कोट्यवधी रुपयांचा महसूल देणाऱ्या दस्तनोंदणी कार्यालयांची स्थिती सुधारण्यासाठी मुद्रांक जिल्हाधिकाऱ्यांनी कर्मचारी आणि अधिकाऱ्यांची बैठक घेऊन उपाययोजना करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
– ‘टोकन’ पद्धत परतणार
शहरातील दुय्यम निबंधक कार्यालयांमध्ये २०१५पर्यंत दस्तनोंदणीसाठी येणाऱ्या पक्षकार, वकिलांना टोकन दिले जात होते. मात्र, ही पद्धत बंद पडली होती. त्यामुळे ‘वशिला’ लावणाऱ्यांना दस्तनोंदणीसाठी प्राधान्य दिले जात होते. त्यात नागरीकरण वाढल्याने दस्तनोंदणीची संख्या वाढली होती. परिणामी, ‘सर्व्हर’वर ताण येत असल्याने तो वारंवार डाउन होत असल्याचा अनुभव नागरिकांना सातत्याने येत होता. त्यामुळे आता १५ जुलैपासून प्रायोगिक पातळीवर टोकन पद्धती सुरू करण्यात येणार आहे.
– काही ‘टोकन’ राखीव ठेवणार
‘टोकन’ पद्धतीसाठी कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्यात आले आहे. दिवसभरात प्रत्येक कार्यालयात नोंदविण्यात येणाऱ्या सुमारे ४० ते ५० दस्तांपैकी काही ‘टोकन’ वृद्ध, आजारी व्यक्तींसाठी राखीव ठेवण्याच्या सूचना देण्यात आल्या आहेत. ऑनलाइन पद्धतीने ‘टोकन’ घेऊन त्यानंतरचा क्रमांक देण्यात येईल. त्यामुळे आता नागरिकांना सकाळपासून दस्तासाठी थांबण्याची आणि कार्यालयांत चकरा मारण्याची गरज राहणार नाही. एका दस्ताला साधारणतः १५ मिनिटे लागतात. त्यामुळे टोकन घेण्यापूर्वीच पक्षकारांनी दस्ताची तपासणी, मुद्रांक शुल्क; तसेच डेटा एंट्री केल्याने नोंदणीला जास्त वेळ लागणार नाही. त्यामुळे दस्तनोंदणी वेगात होऊन कार्यालयातील गर्दी कमी होईल, असा विश्वास व्यक्त करण्यात आला.
नऊ पर्यायी जागांचा शोध
शहरातील २७ कार्यालयांपैकी नऊ ठिकाणी अपुरी जागा असल्याचे आढळून आले आहे. त्या कार्यालयांसाठी पर्यायी जागांचा शोध घेण्याचे काम नोंदणी मुद्रांक विभागाकडून सुरू करण्यात आले आहे. दरम्यान, हडपसर येथील हवेली क्रमांक तीन आणि पाषाण येथील हवेली क्रमांक १५ या दुय्यम निबंधक कार्यालयांसाठी जागा शोधण्यात आली आहे. त्या कार्यालयांच्या स्थलांतरासाठी नोंदणी महानिरीक्षक आणि मुद्रांक नियंत्रक हिरालाल सोनवणे यांनी मान्यता दिली आहे. येत्या महिन्याभरात त्यांचे स्थलांतर होईल.
‘सर्व्हर डाउन’वर काम सुरू
राज्याला कोट्यवधी रुपयांचा महसूल देणाऱ्या नोंदणी मुद्रांक विभागाचा सर्व्हर कायमच ‘डाउन’ असतो. त्यामुळे सर्व्हर दुरुस्त करण्याची मागणी नागरिकांसह वकिलांकडून करण्यात येऊ लागली. या संदर्भात ‘महाराष्ट्र टाइम्स’ने अ‘सुविधां’ची दस्त नोंदणी या विशेष वृत्तमालिकेच्या माध्यमातून प्रशासनाचे लक्ष वेधले. त्याबाबत नोंदणी मुद्रांक कार्यालयांकडून सर्व्हर कार्यान्वित करण्याबाबत काम सुरू असल्याचे सांगण्यात आले.
शहरातील २७ दुय्यम निबंधक कार्यालयांमध्ये काही ठिकाणी सोयीसुविधांचा अभाव आहे. त्यानुसार, पर्यायी उपाययोजना करण्यासाठी पावले उचलण्यात आली आहेत. कर्मचारी, अधिकाऱ्यांची बैठक घेऊन त्यांना सूचना दिल्या आहेत. येत्या १५ जुलैपासून ‘टोकन’ पद्धत प्रायोगिक तत्त्वावर राबविण्यात येणार असून, १५ ऑगस्टपासून कायमस्वरूपी ही पद्धत राबवली जाणार आहे.- संतोष हिंगणे, मुद्रांक जिल्हाधिकारी, पुणे शहर