मुंबई: भारतीय जनता पक्षाने महाराष्ट्रातील पहिली यादी जाहीर करताना मुंबईतील ज्या दोन जागांसाठी उमेदवार जाहीर केले होते, त्यापैकी एक मतदारसंघ म्हणजे उत्तर मुंबई. भाजपचा बालेकिल्ला समजल्या जाणाऱ्या या मतदारसंघासाठी यंदा केंद्रीय मंत्री पीयूष गोयल यांना संधी देण्यात आली आहे. त्यांनी आपल्या प्रचाराचा नारळही वाढविला असला तरी अद्याप महाविकास आघाडीमध्ये ही जागा कोणाच्या वाट्याला जाईल, याबाबत एकमत झालेले नाही. त्यामुळेच हा मतदारसंघ पुन्हा एकदा चर्चेत आला आहे.

मुख्य म्हणजे, सन २०१९मध्ये महाराष्ट्रातून सर्वाधिक मते मिळवून गोपाळ शेट्टी यांनी या मतदारसंघात विजय मिळविला होता. यावेळी त्यांनी काँग्रेसच्या उमेदवार अभिनेत्री उर्मिला मातोंडकर यांना पराभवाची धूळ चारली होती. या मतदारसंघात असलेल्या गुजराती, मारवाडी मतांचे प्राबल्य लक्षात घेता भाजपसाठी मुंबईतील हा सुरक्षित मतदारसंघ मानला जात असल्याने याठिकाणी थेट मुंबईकर केंद्रीय मंत्री पीयूष गोयल यांना संधी दिल्याने आता विरोधकांकडून कोणाला संधी दिली जाते, हे पाहणे उत्सुकतेचे ठरणार आहे. या मतदारसंघातील सामाजिक समीकरणे भाजपच्या बाजूने असल्याचा या पक्षाचा विश्वास हेच येथील भाजपचे प्राबल्य समजले जाते.

सामजिक समीकरण

या मतदारसंघात मराठी मतांप्रमाणेच गुजराती, मारवाडी, जैन, उत्तर भारतीय, मुस्लिम, ख्रिश्चन अशा सर्वच धर्मांतील मतदारसंख्या प्रामुख्याने दिसून येते. या मतदारसंघात जवळपास ७ लाख २५ हजार मराठी मतदार आहेत. त्यात दलित आणि आदिवासी मतदारांचाही समावेश आहे. त्याशिवाय या मतदारसंघात जवळपास सहा लाखांच्या आसपास गुजराती, मारवाडी आणि जैन मतदार आहेत. याशिवाय १ लाख ९० हजार उत्तर भारतीय, १ लाख ७० हजाराच्या आसपास मुस्लीम मतदार असून ४४ हजार दक्षिण भारतीय मतदार असल्याचे आकडेवारीतून दिसून आले आहे. याशिवाय २१ हजार शीख आणि २४ हजार ख्रिश्चन समाजातील मतदारही उत्तर मुंबईत येतात.

२०१४ आणि २०१९चे लोकसभा व विधानसभा निकाल

सन २०१९च्या लोकसभा निवडणुकीत भारतीय जनता पक्षाचे गोपाळ शेट्टी हे तब्बल ७ लाख मते मिळवित या मतदारसंघात निवडून आले होते. त्यांनी काँग्रेसच्या उमेदवार अभिनेत्री उर्मिला मातोंडकर यांचा पराभव केला होता. एकूण मतदानाच्या जवळपास ७१ टक्के मते यावेळी गोपाळ शेट्टी यांच्या पारड्यात पडली होती. सन २०१४मध्ये गोपाळ शेट्टी यांना लोकसभा निवडणुकीत एकूण ६ लाख ६४ हजार मते मिळाली होती. या निवडणुकीत त्यांनी काँग्रेसचे संजय निरुपम यांचा पराभव केला होता. तेव्हा निरुपम यांना २ लाख १७ हजार ४२२ मते मिळाली होती. तर, ‘आप’चे सतीन जैन यांनीही सुमारे ३२ हजारांच्या घरांत मते घेतली होती.

दरम्यान, या मतदारसंघातील विधानसभा मतदारसंघनिहाय राजकीय परिस्थिती लक्षात घेतली तर एकूण चार ठिकाणी सध्या भाजपचे आमदार आहेत. यात बोरिवली येथून सुनील राणे, दहिसर येथून मनीषा चौधरी, कांदिवली पूर्व येथून अतुल भातखळकर आणि चारकोप मतदारसंघातून योगेश सागर यांचा समावेश आहे. मागाठाणे विधानसभेवर शिवसेना शिंदे गटाचे प्रकाश सुर्वे हे आमदार आहेत. उर्वारित मालाड पश्चिम येथे काँग्रेसचे माजी मंत्री अस्लम शेख हे आमदार आहेत. २०१९च्या विधानसभा निवडणुकीच्या निकालावर नजर टाकली तर तेव्हा बोरिवली मतदारसंघातून सुनील राणे हे १ लाख २३ हजार ७१२ मते मिळवित विजयी झाले होते.

दहिसर मतदारसंघातून मनीषा चौधरी ८७ हजार ६०७ मते घेत विजय झाल्या होत्या. कांदिवली पूर्व मतदारसंघातून ८५ हजार १५२ मते मिळवित अतुल भातखळकर यांनी विजय संपादन केला होता. चारकोप मतदारसंघातून योगेश सागर यांनी १ लाख ८ हजार २०२ मते मिळवित काँग्रेसच्या कालु बुधिया यांचा पराभव केला होता. मागाठाणे मतदारसंघातून शिवसेना शिंदे गटाचे आमदार प्रकाश सुर्वे यांनी ९० हजार २०६ मते मिळविली होती. तर, काँग्रेसचे अस्लम शेख यांनी मालाड पश्चिम येथून ७९ हजार ४९४ मते घेत विजय आपल्या नावावर केला होता.

मतदारसंघातील प्रश्न

उत्तर मुंबई मतदारसंघात प्रामुख्याने झोपडपट्ट्यांचे प्रश्न गंभीर आहेत. गेल्या काही महिन्यांपासून या ठिकाणी अतिक्रमणे वाढली असल्याचेही दिसून आले आहे. त्याशिवाय या मतदारसंघात प्रदूषणाचा प्रश्नही गंभीर आहे. मुंबईतील दोन प्रमुख नद्या पोईसर आणि दहिसर या मतदारसंघातून वाहतात. या नद्यांच्या प्रदूषणाचा प्रश्नही अनुत्तरीत आहे. याशिवाय या मतदारसंघात मोठ्या प्रमाणात खारफुटी जमीन आहे. तेथे कांदळवनात राडारोड टाकून भराव घालून जमीन तयार केली जात असल्याच्या अनेक तक्रारी आहेत. याशिवाय पश्चिम उपनगरातील वाहतूक समस्या या मतदारसंघातील वर्षांनुवर्षे न सुटलेला प्रश्न आहे.

उमेदवारीचा तिढा

या मतदारसंघासाठी भारतीय जनता पक्षाने आपल्या पहिल्या यादीतच केंद्रीय मंत्री पीयूष गोयल यांना उमेदवारी जाहीर केली आहे. तर, महाविकास आघाडीमध्ये या जागेसाठी अद्याप एकमत झालेले दिसून येत नाही. महाविकास आघाडीत जागा वाटपाबाबत सुरू असलेल्या चर्चेत काँग्रेसला आणखी एक जागा मिळावी, असा आग्रह आजही कायम आहे. त्यामुळे ही जागा काँग्रेसच्या वाट्याला येण्याची शक्यता असल्याचे बोलले जात आहे. मात्र येथील सामाजिक समीकरणामुळे काँग्रेसचे नेतृत्व उत्तर मुंबई मतदारसंघ घेण्यास उत्सुक नाही. त्यामुळे या मतदारसंघातून शिवसेना उमेदवार देण्याची तयारी करीत असून घोसाळकर कुटुंबीयांमधून या ठिकाणी उमेदवार दिला जाण्याची शक्यता आहे. शिंदे गटाचे माजी नगरसेवक अभिषेक घोसाळकर यांची काही दिवसांपूर्वीच गोळ्या झाडून हत्या करण्यात आली होती. त्यामुळे घोसाळकर कुटुंबीयांना या मतदारसंघातून संधी द्यावी, अशी कार्यकर्त्यांची इच्छा आहे, असे सांगितले जाते. ही जागा काँग्रेसच्या वाट्याला आल्यास याठिकाणी अभिनेत्री स्वरा भास्कर यांना संधी दिली जाऊ शकते.