म. टा. खास प्रतिनिधी, मुंबई: मुंबईकरांनी मार्च २०१६ पासून फेब्रुवारी २०२३पर्यंत महापालिकेची ९७५ कोटी रुपयांची पाणीपट्टी थकवली आहे. ही थकीत पाणीपट्टी वसूल करण्यात महापालिकेला अपयश आले आहे. मात्र, दुसरीकडे थकीत पाणीपट्टी भरण्यासाठी मुंबई महापालिकेने सुरू केलेल्या अभय योजनेला मुंबईकरांकडून चांगला प्रतिसाद मिळत असल्याचा दावा पालिका करीत आहे.
मुंबई महापालिका दररोज ३,८५० दशलक्ष लिटर पाणीपुरवठा करते. यासाठी सोसायटी, झोपडपट्टी, व्यावसायिकांना पाण्याचे दर हे वेगवेगळे आहेत. मात्र, ही सुविधा देऊनही मुंबईकरांकडून पाण्याचे देयक वेळेवर अदा केले जात नाही. पाण्याचे देयक एका महिन्यात अदा करणे बंधनकारक आहे. मात्र, दिलेल्या मुदतीत देयक न भरल्यास देयकाच्या रकमेवर दरमहिन्याला दोन टक्के आकारणी केली जाते. या अतिरिक्त आकारातून जलजोडणीधारकांना विशेष सवलत देण्यासाठी २०१९-२०पासून अभय योजना सुरू करण्यात आली. या योजनेला चांगला प्रतिसाद मुंबईकरांनी दिला असला, तरी पाणीपट्टी वेळेत न भरणाऱ्यांची संख्या काही केल्या कमी होत नाही. त्यामुळे पाणीपट्टी थकबाकीही वाढतच आहे. मार्च २०१६पासून आत्तापर्यंत ९७५ कोटी रुपयांची पाणीपट्टी थकबाकी असल्याची माहिती महापालिकेतील एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने दिली. ३१ मार्च २०१६ ते १७ फेब्रुवारी २०२१पर्यंत हीच थकबाकी ८५१ कोटी रुपये होती. त्यात आता वाढ झाली आहे.
मुंबई महापालिका दररोज ३,८५० दशलक्ष लिटर पाणीपुरवठा करते. यासाठी सोसायटी, झोपडपट्टी, व्यावसायिकांना पाण्याचे दर हे वेगवेगळे आहेत. मात्र, ही सुविधा देऊनही मुंबईकरांकडून पाण्याचे देयक वेळेवर अदा केले जात नाही. पाण्याचे देयक एका महिन्यात अदा करणे बंधनकारक आहे. मात्र, दिलेल्या मुदतीत देयक न भरल्यास देयकाच्या रकमेवर दरमहिन्याला दोन टक्के आकारणी केली जाते. या अतिरिक्त आकारातून जलजोडणीधारकांना विशेष सवलत देण्यासाठी २०१९-२०पासून अभय योजना सुरू करण्यात आली. या योजनेला चांगला प्रतिसाद मुंबईकरांनी दिला असला, तरी पाणीपट्टी वेळेत न भरणाऱ्यांची संख्या काही केल्या कमी होत नाही. त्यामुळे पाणीपट्टी थकबाकीही वाढतच आहे. मार्च २०१६पासून आत्तापर्यंत ९७५ कोटी रुपयांची पाणीपट्टी थकबाकी असल्याची माहिती महापालिकेतील एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने दिली. ३१ मार्च २०१६ ते १७ फेब्रुवारी २०२१पर्यंत हीच थकबाकी ८५१ कोटी रुपये होती. त्यात आता वाढ झाली आहे.
याबाबत लेखा परीक्षणही करण्यात आले असून, थकबाकीच्या वसुलीसाठी पालिकेतर्फे करण्यात येणाऱ्या उपाययोजनांची अंमलबजावणी अधिक प्रवाभीपणे करणे आवश्यक असल्याचे मत नोंदवण्यात आले आहे. मुंबई महापालिकेच्या २४ वॉर्डांमध्ये प्रत्येक सहाय्यक अभियंत्यावर (जल विभाग) थकबाकी वसुली करण्याची जबाबदारी आहे. पाणीपट्टी न भरल्यास या कर्मचाऱ्यांकडून वेळोवेळी जलजोडण्याही खंडित करण्याची कार्यवाही सुरूच असते. तसेच जलजोडणीधारकांशी प्रत्यक्ष भेटूनही वसुली केली जाते. मात्र, ही वसुली न झाल्यामुळे ९७५ कोटी रुपये थकबाकी गेल्या सात वर्षांत पोहोचली आहे.
थकबाकी वाढतीच
थकीत पाणीपट्टीमध्ये शासकीय, निमशासकीय आणि खासगी कार्यालयाकडे मोठ्या प्रमाणात पाणीपट्टी थकलेली असते. ही थकीत रक्कम वसूल व्हावी आणि नागरिकांनी वेळेवर पाणीपट्टी भरावी, यासाठी पालिकेने अभय योजना सुरू केली. पाच वर्षांत सुमारे पावणे दोन लाख मुंबईकरांनी पाणीपट्टी वेळेत भरलेले नाही. पाणीपट्टी वेळेत अदा न करणाऱ्यांची संख्या ही वाढण्याची शक्यताही नाकारता येत नाही. सुरुवातीला अभय योजनेला प्रतिसाद मिळत नव्हता. करोनामुळे सर्वच स्तरातील नागरिकांची आर्थिक परिस्थिती बिकट झाल्यामुळे एकरकमी थकीत पाणीपट्टी भरणे अनेकांना शक्य होत नसल्याचे आढळून आले होते. त्यामुळे थकीत पाणीपट्टीचे एकरकमी अधिदान करण्याची अट शिथिल करण्यात आली होती. या संधीचा जलजोडणीधारकांनी लाभ घेतला. तरीही पाणीपट्टी थकबाकी वाढतच आहे.