म. टा. प्रतिनिधी,मुंबई :कर्जत-खोपोली, बोरिवली-विरार, पालघर-पनवेल अशा स्थानकांपर्यंत चालवण्यात येणारी रेल्वेची उपनगरीय लोकलसेवा प्रवाशांसाठी मृत्यूमार्ग ठरत आहे. मुंबई उपनगरीय रेल्वे हद्दीत गेल्या वर्षभरात अडीच हजारांहून अधिक प्रवाशांचा मृत्यू झाला आहे. विशेष म्हणजे वर्षभरात साडेचार हजार अपघात झाले असून धावत्या लोकलमधून पडणे आणि रेल्वे रुळ ओलांडताना झालेल्या अपघातांची संख्या चिंता वाढवणारी आहे.जीवनवाहिनी ठरतेय मृत्यूचा सापळा
मुंबई उपनगरीय रेल्वेमार्गावर एकूण १७ पोलिस ठाणी आहेत. १ जानेवारी ते ३१ डिसेंबर, २०२२ या कालावधीत १,३१९ अपघात झाले असून यात २०१ प्रवासी जखमी झाले असून १११८ प्रवाशांचा मृत्यू झालेला आहे. यामुळे सर्वसामान्यांची जीवनवाहिनी असलेली मृत्यूवाहिनी ठरत असल्याचे स्पष्ट होत आहे.
मुंबई उपनगरीय रेल्वेमार्गावर एकूण १७ पोलिस ठाणी आहेत. १ जानेवारी ते ३१ डिसेंबर, २०२२ या कालावधीत १,३१९ अपघात झाले असून यात २०१ प्रवासी जखमी झाले असून १११८ प्रवाशांचा मृत्यू झालेला आहे. यामुळे सर्वसामान्यांची जीवनवाहिनी असलेली मृत्यूवाहिनी ठरत असल्याचे स्पष्ट होत आहे.
अनधिकृत झोपडपट्टी परिसरात अपघात वाढते
लोकलच्या कल्याण, बोरिवली आणि वडाळा रेल्वे पोलिस ठाण्यांच्या हद्दीत रेल्वेच्या जमिनींवर अनधिकृत झोपड्या मोठ्या प्रमाणात आहेत. या वस्त्यांमधून रेल्वे रूळ ओलांडणाऱ्यांची संख्या अधिक असते. काही ठिकाणी चोरीच्या उद्देशाने लोकलच्या दरवाजात उभ्या असलेल्या प्रवाशांना लक्ष्य केले जाते. अनेक स्थानकांच्या दरम्यान अशा चोरांच्या टोळ्यांकडून बॅग, महिलांच्या पर्स खेचल्या जातात. त्यामुळे प्रवासी गाडीतून पडून अपघात घडतात.
एसी लोकलच्या अपुऱ्या फेऱ्या
धावत्या लोकलमधून पडून होणारे अपघात कमी करण्यासाठी दरवाजे बंद लोकल चालवण्याचा सूचना उच्च न्यायालयाने केंद्र सरकारला दिलेल्या आहेत. यानुसार मध्य तसेच पश्चिम रेल्वेने एसी लोकल सुरू केल्या आहेत. मात्र गाड्यांच्या फेऱ्या एकूण लोकल फेऱ्यांच्या तुलनेत अत्यंत कमी आहेत. यामुळे उच्च न्यायालयाने मृत्यू व जखमींचे प्रमाण कमी होण्यासाठी सूचवलेल्या हा उपाय अद्याप फारसा परिणामकारक ठरलेला नाही. धावत्या लोकलमधून पडून सन २०२२मध्ये १०२६ प्रवासी जखमी झाले असून ७०० प्रवाशांना प्राण गमवावे लागले आहेत.
स्टंटबाजी, दरवाज्यात लटकणे
दरवाज्यात उभे राहून स्टंट करणे, गर्दीच्या वेळी दरवाज्यात लटकत प्रवास करणे यांमुळे या स्थानकांत मोठ्या प्रमाणात अर्थात अपघाती मृत्यू आणि जखमीची नोंद झालेली आहे.
लोकलवरील अपघातांची कारणे
– रेल्वेरूळ ओलांडणे
– धावत्या लोकलमधून पडणे
– धावती लोकल पकडणे
– रुळांशेजारील खांब लागणे
– फलाट – रेल्वे यांच्यातील अंतर जास्त असलेल्या पोकळीत पडणे
– विजेचा धक्का
– आत्महत्या
मुंबई उपनगरीय रेल्वेवर निवडक स्थानकांत जखमी /मृत्यू प्रवासी संख्या
स्थानक – जखमी (पुरुष -महिला- एकूण) – मृत्यू (पुरुष- महिला- एकूण )
सीएसएमटी – ७२-७-७९ – १०९-७-११६
दादर – ७२-२०-९२ – ९७-१०-१०७
कुर्ला – ११६-२६-१४२ – २०९-२४- २३३
ठाणे – १०३ -२८- १३१ – २५२-२३-२७५
डोंबिवली – ६१-१८-७९ – १४२-१०-१५२
कल्याण – २१९-५३-२७२ – २५९-३८-३३४
कर्जत – ५१-२५-७६ – ४२-११-५३
हार्बर रेल्वे
स्थानक – जखमी (पु. म. एकूण) – मृत्यू (पु. म. एकूण )
वडाळा – ८७-२९-११६ – ९४-१५ – १०९
वाशी – ५७-३७-९४ – १२४ – १४-१३९
पनवेल – ५०-२२-७२ – ५७ – १०- ६७
पश्चिम रेल्वे
स्थानक – जखमी (पु. म. एकूण) – मृत्यू (पु. म. एकूण )
चर्चगेट – ७१- ४१ -११२ – ३२-४ – ३६
मुंबई सेंट्रल – ११६-४६-१६२ – १०२-१०-११२
बोरिवली – ३१२ -७०- ३८२ – २१४-२६- २४०
वसई – ११४ – ३३ – १४७ – २११-२५-२३६
पालघर – ४३-१६-५९ – १०८-१४-१२२
स्रोत – मुंबई लोहमार्ग पोलिस