छतावरील सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा कार्यान्वित केल्यानंतर दरमहा १०० युनिटपर्यंत वापर असलेल्या घरगुती ग्राहकांच्या एक किलोवॉट क्षमतेच्या सौर यंत्रणेमधून वीजबिलामध्ये सध्याच्या वीजदरानुसार दरमहा सुमारे साडेपाचशे रुपयांची बचत होऊ शकेल. या यंत्रणेला लावलेल्या नेटमीटरद्वारे वर्षाअखेर शिल्लक वीज प्रतियुनिटप्रमाणे ‘महावितरण’कडून विकत घेतली जाते. त्याचाही आर्थिक फायदा संबंधित घरगुती ग्राहकांना होणार आहे. त्यातून सौर यंत्रणा उभारणीच्या खर्चाची साधारण तीन ते पाच वर्षात परतफेड होते, असे ‘महावितरण’च्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले.

रुफटॉप सोलार पॅनेलसाठी येणारा खर्च

– पाच वर्षांच्या देखभाल खर्चासह छतावरील सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणेसाठी एका किलोवॉटला ४६ हजार ८२० रुपये खर्च येतो.
– एक ते दोन किलोवॉटसाठी हाच खर्च ४२ हजार ४७० रुपये, तर दोन ते तीन किलोवॉटसाठी ४१ हजार ३८० रुपये होतो.
– तीन ते दहा किलोवॉटसाठी ४० हजार २९० रुपये, तसेच दहा ते शंभर किलोवॉटसाठी ३७ हजार २० रुपये खर्च होतो.
– या दराप्रमाणे तीन किलोवॉट क्षमतेच्या सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणेची किंमत एक लाख २४ हजार १४० रुपये होते.
– त्यामध्ये चाळीस टक्के अनुदानाप्रमाणे ४९ हजार ६५६ रुपयांचे आर्थिक अनुदान केंद्र सरकारकडून मिळते, तर संबंधित ग्राहकाला प्रत्यक्षात ७४ हजार ४८४ रुपयांचा खर्च करावा लागतो.

परिमंडळानुसार एजन्सीची नियुक्ती

वीजग्राहकांना छतावरील सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा बसविण्यास मदत करण्यासाठी ‘महावितरण’ने परिमंडळांनुसार एजन्सींची नियुक्ती केली आहे. ‘महावितरण’च्या संकेतस्थळावर त्याची यादी उपलब्ध असून, ऑनलाइन अर्जाची सोयही उपलब्ध आहे.

पुणे परिमंडळातील कार्यान्वित छतावरील सौर प्रकल्प (लघुदाब व उच्चदाब)
वर्गवारी संख्या

घरगुती ७,२२६
वाणिज्यिक १,३२९
औद्योगिक ६२०
इतर ५७७
एकूण ११,७६४
स्थापित क्षमता २ लाख ४० हजार किलोवॉट (२४० मेगावॉट)

पुणे परिमंडळात प्रगतीपथावर असलेले छतावरील सौर प्रकल्प (लघुदाब व उच्चदाब)
वर्गवारी संख्या

घरगुती २,७०७
वाणिज्यिक ३३६
औद्योगिक २१०
इतर ११२
एकूण ३,३६५
स्थापित क्षमता ९७ हजार ६९८ किलोवॉट (९७ मेगावॉट)

हरितऊर्जेला प्राधान्य देण्यासाठी वीजग्राहकांकडून छतावरील सौरऊर्जा निर्मिती प्रकल्पांना चांगला प्रतिसाद मिळत आहे. पुणे परिमंडळातर्फे गणेशखिंड येथील विश्रामगृहाच्या छतावर सौरऊर्जा निर्मिती प्रकल्प उभारण्यात आला असून, त्याद्वारे पुणे परिमंडळातील अभियंता व तांत्रिक कर्मचाऱ्यांना प्रशिक्षण देण्यात येत आहे. यासोबतच ‘महावितरण’च्या निवडसूचीवरील ४५ एजन्सींच्या प्रतिनिधींनाही विशेष प्रशिक्षण देण्यात आले आहे.- राजेंद्र पवार, मुख्य अभियंता, महावितरण पुणे परिमंडळ
‘रुफटॉप सोलर’द्वारे ३८ लाख युनिट वीजनिर्मिती; जिल्ह्यातील ग्राहकसंख्या ४ हजारांपार

छतावर सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा बसविण्यासाठी मिळणाऱ्या अनुदानामुळे घरगुती ग्राहकांचा प्रतिसाद वाढतो आहे. त्या धर्तीवर औद्योगिक वीजग्राहकांनाही सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा बसविण्यासाठी अनुदान वाढविले पाहिजे. त्याचबरोबर योजनेच्या लाभार्थ्यांच्या खात्यात ‘डीबीटी’ची रक्कम लवकर जमा झाली पाहिजे.- रोहन उपासनी,अध्यक्ष, महाराष्ट्र सोलर मॅन्युफॅक्चरिंग असोसिएशन

आम्ही २०२१मध्ये बंगल्याच्या छतावर सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा बसवली. आधी आम्हाला सात ते आठ हजार रुपये वीजबिल यायचे. मात्र, ‘रुफ टॉप सोलार पॅनेल’ कार्यान्वित झाल्यावर वीजबिल पाचशे ते सहाशे रुपयांपर्यंत कमी झाले. देखभालीचा फारसा खर्च येत नाही. सौरऊर्जा निर्मिती यंत्रणा बसविण्याचा खर्च साडेतीन ते चार वर्षांत वसूल होतो.- गुलाब घुले, नागरिक, बाणेर